Ένα Δωμάτιο Μέσα σ' ένα Δωμάτιο

Βρίσκομαι σε ένα δωμάτιο με πολλές πόρτες και καθόλου παράθυρα. Ανοίγω μια πόρτα (οποιαδήποτε πόρτα, δεν έχει σημασία ποια) και βλέπω ένα μακρύ διάδρομο με... πολλές πόρτες. Χαμογελώ με νόημα και περπατώ ψύχραιμα προς μια νέα πόρτα. Γυρίζω το πόμολο και εισέρχομαι...


Μου αρέσει να κοιτώ πράγματα τα οποία είναι μέσα σε πράγματα. Όλα βέβαια, εξαρτώνται από την επιλογή του μέσου: ένας πίνακας ζωγραφικής μέσα σ' έναν πίνακα ζωγραφικής, μια ταινία μέσα σε μια ταινία, μια ιστορία μέσα σε μια ιστορία, ένα όνειρο μέσα σ' ένα όνειρο. Όταν βλέπω κάτι μέσα σε κάτι άλλο, αμέσως μου δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι έχει ενέργεια μέσα του, ως εάν να είναι ζωντανό.

“Εγώ όμως αγαπούσα το Νάρκισσο, γιατί όταν ξαπλωνόταν στην όχθη μου και με κοίταζε, καθρέφτιζε στον καθρέφτη των ματιών του τη δική μου ομορφιά.” ~ Oscar Wilde

Αν έβαφα την χαίτη ενός λιονταριού μπλε και το παρουσίαζα αυτό ως τέχνη, τί θα γινόταν; Οργανισμοί προστασίας ζώων (και η συνείδησή μου) θα με κατηγορούσαν για βάναυση μεταχείρηση ζώων (και κακογουστιά). Και θα είχαν δίκιο. Όμως, αν ένας χαρακτήρας σε μια ιστορία βάψει τη χαίτη ενός λιονταριού μπλε, τότε αυτός είναι που θα κατηγορηθεί για αυτή την εξευτελιστικά διάφανη πράξη. Ξαφνικά, ο χαρακτήρας ζωντανεύει και δέχεται κατηγορίες! Ξεχνούμε ότι είναι δημιούργημα της φαντασίας κάποιου άλλου. (Βλέποντας ένα δάσος στη τηλεόραση δεν σημαίνει ότι έχουμε επισκεφθεί εκείνο το δάσος. Κοιτώντας μια καρέκλα ως μια διεργασία – σχεδιασμός, κόψιμο ξύλου, συναρμολόγηση κομματιών, μεταφορά σε αποθήκες, κλπ – δεν κάνει τη καρέκλα ένα “φυσικό προαίσθημα αληθινότητας”. Ο χάρτης δεν είναι η περιοχή ούτε το μενού είναι το γεύμα. Ο τρόπος με τον οποίο εστιάζουμε την προσοχή μας σε κάτι που έχει ψεύτικη ενέργεια είναι ένα θέμα με το οποίο θα ασχοληθούμε σε μελλοντική συζήτηση.)

Τα καλύτερα ψέματα είναι εκείνα που λέγονται με αυτή τη μέθοδο ως δύο αντεστραμμένες, μέσα-έξω δηλώσεις: Φαντάσου ότι σου δείχνω δύο φωτογραφίες, μία 'ΠΡΙΝ' και μία 'ΜΕΤΑ'. Η φωτογραφία 'ΠΡΙΝ' δείχνει μια χονδρή κυρία με μια ελιά στη μύτη. Η φωτογραφία 'ΜΕΤΑ' δείχνει μια πανέμορφη γυναίκα με μαργαριταρένιο χαμόγελο. Μερικοί ίσως πιστέψουν ότι έιναι η ίδια γυναίκα και στις δύο φωτογραφίες και ότι κάπως, κάπου, έχασε βάρος και αφαίρεσε την ελιά από τη μύτη της. Από την άλλη, η πλειοψηφία των ανθρώπων θα νομίζει και θα πιστεύει ότι η κάθε φωτογραφία δείχνει δύο εντελώς διαφορετικές γυναίκες. Όμως, τί κι αν αντέστρεφα την εκτέλεση; Ας μου επιτραπεί να εξηγήσω.

Βγάζω τη φωτογραφία μιας πανέμορφης γυναίκα με μαργαριταρένιο χαμόγελο και τη σημειώνω ως 'ΠΡΙΝ'. Μετά, η πανέμορφη γυναίκα χρησιμοποιεί προσθετική ενσωμάτωση καθώς και μια ζαρωμένη σταφίδα, και αμφιέζεται σαν μια χονδρή κυρία με μια ελία στη μύτη της. Την βγάζω φωτογραφία και τη σημειώνω ως 'ΜΕΤΑ'.

Το πρώτο 'ΠΡΙΝ' – 'ΜΕΤΑ' παράδειγμα ήταν ένα ψέμα, παρουσιασμένο σαν κάτι που δείχνει την αλήθεια. Ένα ψέμα μέσα σε κάλπικη αλήθεια οδηγεί στο πουθενά. Το δεύτερο παράδειγμα, ήταν ένα ψέμα (μια πανέμορφη γυναίκα με μαργαριταρένιο χαμόγελο, σαν κάτι από το παρελθόν το οποίο τώρα δεν υφίσταται – πριν) μέσα σε ένα άλλο ψέμα (χονδρή κυρία με μια ζαρωμένη σταφίδα στη μύτη σαν αληθινή ελιά, το οποίο πάλι, δεν υφίσταται – μετά). Ένα ψέμα μέσα σ' ένα ψέμα άρα έχει ενέργεια άρα γίνεται ζωντανό. Επομένως, πρέπει να είναι αλήθεια, σωστά;

Περπατώ προς ένα νέο δωμάτιο με πολλές πόρτες και καθόλου παράθυρα. Παρατηρώ δύο τοίχους από καθρέφτες, απέναντι ο ένας από τον άλλον. Βλέπω τα άπειρα είδωλα του εαυτού μου. Υπάρχει μια σημείωση στον καθρέφτη, γραμμένη με παστέλ. Γέρνω προς αυτή, και διαβάζω:

“Σκέπτεσαι νομιζόμενος άρα υπάρχεις. Τι γελοιότητα! Νομίζεις ότι σκέπτεσαι ότι υπάρχεις: Βλέπεις γύρω σου τους άλλους, οπόταν έχεις την εντύπωση ότι είσαι μέρος του όλου. Το ονομάζεις αυτό, ζωή. Βλέπεις τη ζωή σου μέσα στις ζωές των άλλων, επομένως είσαι ζωντανός. Πρέπει να είναι αλήθεια, σωστά; Αγαπητέ, βρίσκεσαι μονάχα σε ένα δωμάτιο, μέσα σ' ένα δωμάτιο, κοιτώντας τα είδωλα του εαυτού σου, μέσα στα είδωλα του εαυτού σου...”